Een fysiotherapeut weet hoe het bewegingsstelsel van het menselijk lichaam werkt, weet veel over spieren en gewrichten en heeft geleerd om mensen met bewegingsklachten te helpen. Zij kunnen mensen helpen revalideren na een operatie of een ongeval.

Fysiotherapeuten mogen een eigen praktijk beginnen, en daar lijkt het mijns inziens fout te gaan. Zo’n onderneming moet op eigen kracht kunnen overleven, dus worden inkomsten belangrijk. Om die te genereren is een steeds breder aanbod aan diverse trajecten gecreëerd, met toepassing van veelbelovende therapieën en technieken, verdeeld over meerdere sessies waarbij zoveel mogelijk zelfstandigheid van patiënten uit handen is genomen. 
Het irritante voor mij is verder dat fysiotherapeuten zich ook manifesteren op bijna elk ander terrein van de geneeskunde, ook als dat in feite niet hun expertise is. Wat de arts niet kan, kunnen zij wel, zo lijkt het. Beloftes in de trant van ‘Oh, daar help ik je wel van af’ blijken vaak te mooi om waar te zijn.

Het feit dat de werkzaamheid van fysiotherapie nooit te bewijzen is, geeft deze hulpverlener in mijn ogen alle ruimte zijn gang te kunnen gaan met diverse neventherapieën, zoals – ik noem maar wat – het manipuleren van gewrichten, taping of prikken in zogenaamde triggerpoints. In mijn ogen veelal kwakzalverij.

Bodembekken fysiotherapie zie ik als een zeer merkwaardig voorbeeld daarvan. Het is een nogal gênante therapie, zeker bij vrouwen. En ja, het zijn meestal vrouwen die daar de meeste problemen hebben. Vanwege hun zwangerschap(pen) kunnen soms de bodembekkenspieren verslapt zijn geraakt, met als gevolg verzakking van enkele organen, zoals de blaas.

De bedoeling van deze fysiotherapie is dat patiënt ontdekt waar spieren zitten die gebruikt moeten worden om de spieren van het bodembekken te versterken, zodat de patiënt zich bewust wordt van de wijze waarop deze ingezet moeten worden. Als het een vrouwelijke patiënt betreft, kan de fysiotherapeut haar zodanig inwendig manipuleren dat deze voelt hoe zij haar bodembekkenspieren moet leren aanspannen. Dat zijn o.a. haar sexspieren. Daarnaast kan de therapeut speciale echo-apparatuur inschakelen om de kracht van de bewuste spieren rekenkundig vast te stellen.

Nu neem ik aan dat elke vrouw weet welke spieren hier een rol spelen, dus welke vrouw is zo gek om die spieren door een wildvreemde te laten manipuleren? Alsof we weer terug zijn in de middeleeuwen, toen artsen vrouwen die ‘leden aan hysterie’ een inwendige massage gaven om een orgasme te krijgen, want dat zou de vrouw in kwestie ontspannen en dus afhelpen van haar hysterie – wat voor ‘ziekte’ dat ook mocht zijn in die tijd. Het was ooit een serieuze therapie, in een latere tijd aangevuld met vibrator. 

Het betreft hier overigens dezelfde spieren die je voelt als je je plas even moet onderbreken. Een fluitje van een cent dus om die spieren te ontdekken. Als je die wil trainen dan knijp je ze dagelijks een paar keer per dag samen. Dat is alles en helpt zeker als je dat een tijdje consequent doet. Daar heb je beslist dus geen fysiotherapeut voor nodig.

Andere soorten fysiotherapieën, die mijns inziens overbodig zijn: elektro therapie, ultrageluid therapie, thermo therapie, hydro- en balno therapie, arbeids therapie, manuele therapie, bekken fysio, geriatrische fysio, oedeem fysio, psychosomatische fysio, sport fysio, cesar therapie, oefen therapie, laudicato intermittens, medical taping, shockwave therapie, vliegwiel training, dry needling, enzovoort.
Ze helpen allemaal wezenlijk niet. En als deze wél lijken te helpen dan is dat hoogstens tijdelijk en is er sprake van een placebo effect.

Neuropathische pijnklachten

Bij enkele aandoeningen helpt zelfs de basis-fysiotherapie niet. Dat geldt bijvoorbeeld bij neurologische pijnklachten. Letterlijk lees ik bij thuisarts.nl dat wrijven op de plek waar de zenuwpijn zit, vermeden moet worden. Begrijpelijk, want de aangedane zenuw in kwestie is al hevig geïrriteerd. Toch is mij al zeker veertig keer door artsen fysiotherapie aangeraden. De achterliggende gedachte is dat bij chronische pijn er onbewust spieren elders in het lichaam kunnen verkrampen en dat dat als extra last kan werken op de pijn die er al is. Die door een fysiotherapeut laten behandelen werkt echter averechts.


Tijdens al mijn fysiotherapie-sessies is er niet één therapeut geweest die zich eerst verdiepte in wat mij mankeerde voordat er met de behandeling werd begonnen. Integendeel, nadat ik de pijnplek had aangewezen en had verteld over mijn zenuwpijn werd er direct begonnen met masseren. Op de klok, en nooit langer dan een kwartier. Geholpen heeft het nooit, eerder verergerde de klacht.

Tenslotte

Voor veel mensen kan massage bijna altijd als prettig worden ervaren. Fysiek contact helpt ontspannen en versterkt de sociale banden. Maar masseren kan iedereen leren, ook zonder cursus of opleiding.